معرفی کتابی از منابع کتابخانه ایرانشناسی مجلس
[1397/02/05]
هفت سفرنامه شمال به قلم روزنامه‌نگاران دوره پهلوی (1321-1325 خورشیدی)
کتاب «هفت سفرنامه شمال به قلم روزنامه‌نگاران دوره پهلوی (1321-1325 خورشیدی)»، نویسندگان: احمد ملکی، سید حسین فاطمی، ابوالحسن عمیدی نوری، محسن شاملو، پژوهش و گردآوری سید مهدی سید قطبی، انتشارات ایلیا، 1396.
تاکنون سفرنامههای زیادی مربوط به شمال ایران (گیلان و مازندران)، مربوط به دورههای مختلف تاریخی منتشر شده است، اما در دهه 1320 سفرنامهای مربوط به خطه شمال وجود ندارد؛ از این رو در این کتاب برای نخستین بار یادداشتهای سفر به قلم چهار تن از روزنامه‌نگاران دوره پهلوی اول، احمد ملکی مدیر روزنامه ستاره، سید حسین فاطمی سردبیر روزنامه باختر، ابوالحسن عمیدی نوری مدیر روزنامه داد و محسن شاملو سردبیر روزنامه ستاره، گردآوری و تصحیح شده است که برخی از آنها دوبار به شمال ایران سفر کردهاند و مشاهدات خود را در نشریات گوناگون منتشر کردهاند.
فهرست مندرجات این کتاب شامل چهار بخش است:
بخش اول کتاب: دو سفرنامه از احمد ملکی است به نام سفرنامه تهران- رشت- مازندران در نوروز 1321 خورشیدی و سفرنامه تهران- شاهی (قائمشهر) در نوروز 1322 خورشیدی، ملکی یکی از روزنامه‌نگاران فعال سیاسی و از طرفداران دکتر مصدق بود که بعدها از وی جدا شد. او این یادداشتها را طی سفر هشت روزه خود از راهها و شهرهای مختلف شمال کشور کسب نموده و در روزنامهاش به شکل اجمالی به مخاطبان روزنامه منعکس کرده است.
بخش دوم: دو سفرنامه از سید حسین فاطمی است؛ سفرنامه تهران تا مازندران در نوروز 1322 و سفرنامه تهران – بابلسر در نوروز 1323. سید حسین فاطمی از روزنامه‌نگاران شاخص و متجدد آن سال‌ها بوده و در نوشتههای خود سعی دارد شمهای از مشاهدات سفر خود در شهرهای شمالی درباره وضعیت جادهها، اوضاع عمومی و شیوه زندگی و شرایط عمرانی، امنیتی، بهداشتی و معیشتی شهرهای آن منطقه را به شکل اجمالی به مخاطبان روزنامه منعکس نماید.
بخش سوم: دو سفرنامه از ابوالحسن عمیدی نوری است؛ سفرنامه قزوین – رشت در نوروز سال 1322 و سفرنامه کرج – رشت در نوروز سال 1324. آنچه بیشتر از هر چیز توجه عمیدی را در سفر قزوین – رشت به خود جلب کرده، غم، فقر و پریشانی در زندگی اجتماعی مردم شهرها یا روستاهاست.
بخش چهارم: سفرنامهای از محسن شاملو است؛ سفرنامه تهران – مازندران در نوروز 1325. شاملو در این یادداشتها تفاوتهای زیاد بین شرایط اجتماعی و فرهنگی شهرهای شمال قبل و بعد از برکناری رضا شاه را منعکس کرده است. منابع و مآخذ در آخر هر بخش آورده شده و کتاب یک نمایه نیز دارد.
این کتاب با شماره بازیابی 1396 76هـ98س/DSR1481در کتابخانه ایرانشناسی مجلس شورای اسلامی موجود است.
معرفی از: سکینه مرادی، مسئول کتابخانه ایرانشناسی
Majlislib2@gmail.com