0.0 (0)

«مدرس در تاریخ و تصویر» تدوین محمد گلبن  

شهید سید حسن مدرس از علمای مبارز و برجسته تاریخ معاصر ایران است که در دهم آذر ماه 1316 پس از سال‌ها تبعید توسط رضاخان به شهادت رسید. یاد مبارزات و پایمردی‌های او در مقابل استبداد و استعمار خصوصا رضا شاه جاودان مانده است. روز دهم آذر سالروز شهادت این بزرگمرد تاریخ معاصر است.

«یکی از شخصیت‌های بزرگ ایران که از فتنه مغول به بعد نظیرش بدان کیفیت و استعداد و تمامی از حیث صراحت لهجه و شجاعت ادبی و ویژگی‌های فنی در علم سیاست و خطابه و امور اجتماعی دیده نشده، سید حسن مدرس اعلی ا... مقامه است.»[1]

نویسنده کتاب «مدرس در تاریخ و تصویر» مرحوم محمد رحیمی متخلص به گلبن است. وی نویسنده، پژوهشگر و فهرست‌نگار معاصر بود که مجموعه‌ی بنام ایشان که از بهترین کتاب‌های تاریخ معاصر است در آرشیو کتابخانه ایرانشناسی مجلس نگهداری می‌شود.

کتاب «مدرس در تاریخ و تصویر» مشتمل بر سالشمار مفصل زندگی شهید مدرس است که بر مبنای گزارش خود، او از پنج دوره مذاکرات مجلس یا از کتاب‌ها، روزنامه‌ها، رسالات و مقالات توسط نویسنده گردآوری و تدوین شده است.

فهرست مطالب:

 فهرست اسناد و پانوشت اسناد؛

 فهرست و پانوشت تصاویر؛

 مقدمه؛

 بخش اول: سالشمار زندگانی شهید سید حسن مدرس؛

بخش دوم: اسناد و مدارک؛

 بخش سوم: تصاویر و فهرست راهنما.

در مقدمه کتاب نویسنده به شرح حالی از شهید مدرس و شخصیت اجتماعی او اشاره نموده است: «یکی از صفات برجسته و ممتاز مدرس در برخورد با مسائل حقیقت نگری اوست. آنجا که حقیقتی در میان است مدرس دوست و دشمن نمی‌شناسد و حقیقت در وجود او بالاترین مقام را داراست. برای نمونه و شناخت صفات اخلاقی او همین بس روزی که متوجه شد که اوضاع کشور در وضع بدی است و مستوفی‌الممالک قادر به اداره کردن سیاست خارجی کشور نیست، نخست دوستانه از او خواست که قدرت را به دیگری بسپارد ولی چون از تذکر خود نتیجه‌ای نگرفت با دولت مستوفی‌الممالک به مقابله برخاست و تا پای استیضاح او ایستاد».

بخش اول کتاب: سالشمار زندگانی شهید از 1249 تا 1330ش. [2] است که به ترتیب سال و بر اساس سال شمسی و قمری تنظیم شده است. بخش عمده آن شامل خطابه‌ها و سخنرانی‌های آن شهید در دوران نمایندگی مجلس است.

بخش دوم کتاب: اسناد و مدارک از 1. یادداشت مدرس در مورد تولد فرزندش سید عبدالباقی بر صفحه اول قرآن مجید ... 2. تلگراف مجلس شورای ملی به مدرس که در حکم اعتبارنامه او در مجلس شورای ملی در دوره دوم است 3. اعتبارنامه مدرس در دوره سوم مجلس شورای ملی 4. اعتبارنامه مدرس در دوره پنجم مجلس شورای ملی 5. اعتبارنامه مدرس در دوره ششم مجلس شورای ملی 6. نامه آیت‌ا... مرعشی درباره مدرس 7. صورت نسبت نامه مدرس به خط آیت‌ا... مرعشی 8. نمونه‌ای از خط مدرس دو صفحه از یک کتاب آیینی او 9. وصیت‌نامه مدرس 10. نامه‌ای از مدرس درباره حسین کوهی کرمانی 11. نامه مدرس به مستوفی‌الممالک 12. برنامه تهیه تفسیر قرآن مجید در مدرسه سپهسالار هنگامی که مدرس تولیت آنجا را داشته است.

بخش سوم کتاب: عکس‌های متعددی از شهید مدرس و برخی شخصیت‌های سیاسی معاصر او، همچنین عکس‌هایی از اماکن مربوط به زندگی، تحصیل و تبعید به چاپ رسیده و در پایان کتاب فهرست راهنما به صورت الفبایی آمده است.

این کتاب توسط انتشارات سازمان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال 1367 در 194صفحه چاپ شده، همچنین در سال 1379 در 230 صفحه تجدید چاپ گردیده است. هر دو چاپ این کتاب در آرشیو کتابخانه ایرانشناسی مجلس نگهداری می­شود.

سکینه مرادی

کتابخانه ایرانشناسی مجلس شورای اسلامی

Majlislib2@gmail.com

پاورقی‌ها