اثر هفته
[1399/07/12]
مجسمه سنت مایکل
میثم رضایی مهوار- کارشناس موزه‌داری
هنرمند: وِرِباوت (VERREBOUT)
قدمت: نیمه دوم قرن نوزدهم
محل ساخت: فرانسه، پاریس
جنس: چُدن
تکنیک: ریخته گری
ابعاد: 313 *180 *97 سانتیمتر
یکی از آثار مجموعه اهدایی خانواده سردار اسعد بختیاری به مجلس شورای ملی، مجسمه فرشته اعظم میکائیل مقدس است که در سنت مسیحیت کاتولیک، صحنه پیروزی میکائیل مقدس بر شیطان را نمایش میدهد. میکائیل فرشته بلند‌مرتبه‌ای است که در ادیان ابراهیمی از ایشان یاد میشود که نقش رهبری نیروهای آسمانی خداوند را بر عهده دارد. در اسلام نیز همانند دیگر ادیان ابراهیمی، میکاییل از مقام بالایی برخوردار است. نام او در سورهی بقره همراه با مقرب‌ترین فرشته خداوند جبرییل آمده‌است: « هرکس با خدا و فرشتگان و رسولان او و جبرئیل و میکائیل دشمن است ( محققا کافر است و) خدا هم دشمن کافران است.» (قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۹۸)
این مجسمه از جنس چدن و با تکنیک ریخته‌گری ساخته شده و بر آن رنگ سفید زده‌اند. تاریخ ساخت آن با توجه به امضاء سازنده آن وِرِباوت (VERREBOUT ) و نمونه‌های مشابه آن، به نیمه دوم قرن 19 میلادی برمیگردد.
این اثر در مقابل ساختمان مشروطه (عمارت بهارستان) و در فضای سبز ضلع جنوبی آن نصب شده است و متن کتیبه پلاکی که بر روی پایه آن نصب شده به این شرح است:
« بیادگار خدمات مرحوم جعفر‌قلی اسعد بختیاری به آزادی و مشروطیت تقدیم مجلس شورای ملی گردید. محمد تقی اسعد – سهراب اسعد بهمن ماه 1321»
لازم به توضیح است که متاسفانه پیش از این برخی افراد عنوان این مجسمه را به اشتباه «تندیس آزادی» ذکر نموده‌اند، (به عنوان مثال: باستانی راد، 1390، بهارستان در تاریخ، ص230) در صورتی که مجسمه‌هایی که با مفهوم آزادی و با اهداف استقلال‌طلبی و آزادی سیاسی در جوامع مختلف ساخته میشوند از نظر شکل و محتوا تفاوت آشکاری با این مجسمه دارند، چرا که موضوع این اثر یکی از مضامین متداول مذهبی در آیکونوگرافی و سنت هنر مسیحی است و در نقاشی و مجسمه‌سازی غربی بسیار به تصویر در آمده است.
مجسمه سنت مایکل در مقابال عمارت بهارستان (مجلس شورای ملی)، اثر وِرِباوت، قرن نوزدهم، فرانسه (عکس از نگارنده)
جزییات اثر، کتیبه پلاکی که بر روی پایه مجسمه سنت مایکل نصب شده است. (عکس از نگارنده)
سنت مایکل، منسوب به رافائل (احتمالاً اثر جولیو رومانو شاگرد وی)، 1518 میلادی، cm 268*160، رنگ و روغن روی چوب، موزه لوور
منبع: موزه مجلس شورای اسلامی