گنجی از گنج‌خانه مجلس شورای اسلامی
[1396/11/16]
سفرنامه هانس شیلت برگر در کتابخانه ایرانشناسی مجلس
نوشته: یوهان شیلت برگر
ترجمه: ساسان طهماسبی
یوهانس شیلت برگر متولد 1380م. در شهر مونیخ آلمان است. او در سپتامبر 1396م. در جنگ نیکوپولیس آسیب دید و زندانی شد. در این زمان نیروهای عثمانی به بخشی از آسیای میانه و مصر لشکرکشی کرده بودند. شیلت برگر پس از بهبودی به عنوان اسیر توسط سلطان بایزید اول به خدمت گرفته شد و پس از سرنگونی بایزید در جنگ آنکارا در سال 1402م. تحت نظر تیمور درآمد و به دنبال وی به سمرقند و همچنین ارمنستان و گرجستان راهی شد.
پس از مرگ تیمور شیلت برگر به عنوان اسیر همراه با پسران تیمور (شاهرخ ، میران شاه و ...) به ارمنستان رفت و در ادامه سفر خود از سیبری و جنوب شرق روسیه دیدن کرد. هانس شیلت برگر در سال 1427 بعد از سالها زندگی در شرق و سیزده سال اسارت در دولت عثمانی به آلمان برگشت و سیاحتنامه خود را به نام سفر شیلت برگر نوشت. این سفرنامه اولین سفرنامهای به شمار میرود که درباره ایران و آلمان نوشته شده است. هانس در سال 1440م. درگذشت.
اولین نسخه سفرنامه در قرن 15 م. در کتابخانه دانشگاه Heidelberg چاپ و به عنوان نسخه Heidelberg شناخته شد که شامل 96 برگه بود.
ترجمه به زبان انگلیسی این سفرنامه تحت عنوان The bondage and travels of Johann Schiltberger به وسیله Friedrich Neumann چاپ نیویورک به سال 1879 میلادی با شماره G161.no58 در کتابخانه ایرانشناسی مجلس شورای اسلامی موجود است. این سفرنامه را آقای دکتر ساسان طهماسبی از زبان انگلیسی به زبان فارسی ترجمه کرده که از سوی انتشارات امیرکبیر در سال 1396 در 288 صفحه منتشر شده است. این کتاب ضمن روشن کردن گوشههایی از تاریخ ایران و بخش بزرگی از سرزمین اسلامی و شرق اروپا میتواند از منابع قابل اتکا برای پژوهشگران رشته تاریخ باشد.
در مقدمه کتاب به چهار نکته اشاره شده است:
1. اشعار و جملاتی به زبانهای آلمانی، تاتاری و ارمنی در متن آمده است و به دلیل آنکه مصحح آنها را ترجمه نکرده، مترجم نیز با رعایت همان قاعده از ترجمه این اشعار و جملات خودداری کرده است.
2. عناوینی که مولف برای تفکیک مباحث به کار برده است، در بسیاری از موارد گویای محتوای مباحث نیست یا با آنها تناسب کافی ندارد، بنابراین مترجم در بسیاری از موارد عناوین را تغییر داده است تا خواننده بهتر بتواند از محتوای مباحث آگاه شود.
3. تبدیل تاریخها به هجری قمری و همین طور ذکر نشانههای (ع) و (ص) و ائمه شیعه توسط مترجم انجام شده است.
4. مطالبی که مترجم برای تصحیح متن به صورت پاورقی آورده است، با افزودن(مترجم) از یادداشتهای مصحح متمایز شدهاند. این کتاب با شماره رده بندی «76س98 ش /DSR1101 » در کتابخانه ایرانشناسی موجود است.
گزارش از سکینه مرادی مسئول کتابخانه ایرانشناسی مجلس شورای اسلامی
Majlislib2@gmail.com
