مطالعات ایران‌شناسی
[1397/01/15]
انتشار گنجینه بهارستان تاریخ شبه قاره هند (4)
گنجینه بهارستان ـ تاریخ 4 ـ تاریخ شبه قاره هند، به کوشش دکتر محمدمهدی توسلی و به همت مرکز پژوهش کتابخانه مجلس به زیور طبع آراسته شده، بر اساس 6 رساله ارزشمند تدوین و تألیف شده است:
- مجملی از احوال جلوس اکبرشاه تا زمان رحلت/ تحریر و تلخیص شمس‌الدین محمد بن علی (ابن خاتون)؛ سید سعید میرمحمدصادق
- شاه جهان‌نامه/ ناشناخته/ دکتر محمدمهدی توسّلی
- ممتازنامه/ ناشناخته/ دکتر هدی سید حسین زاده
- تلخیص تاج المآثر/ عباسقلی‌خان هدایت؛ دکتر عبدالحسین نوایی
- سفرنامة مسیو لوئی روسله به هند (سفر به سرزمین راجه‌ها)/ ترجمة رضا غفاری‌کاشانی، علیقلی کاشانی؛ جمشید کیان‌فر
- شرفنامه/ محمد اولیاء النایطی؛ سید سیعد میرمحمدصادق
با راهیابی مسلمانان و تسخیر هند زبان فارسی در این کشور گسترش یافت. اوج این ترقی در دوران تیموریان بزرگ هند بود. از میان آنان اکبر شاه، سهم عمده‌ای در تاریخ‌نویسی فارسی آن عصر دارد. گنجینه بهارستان با معرفی و تصحیح و نشر برخی از این نسخه‌های تاریخی شبه قاره هند در کتابخانه مجلس شورای اسلامی، گوشه‌هایی از میراث گرانقدر تاریخ و فرهنگ و ادب حوزة تمدن ایران را روشن می نماید.
در ابتدای کتاب، مقدّمه حج‍ة‌الاسلام والمسلمین جناب آقای دکتر سیّد علی عماد - ریاست محترم کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی - آورده شده است. متن مقدمّة ایشان، بدین شرح است:
بخش عُمده و ارزنده‌ای از میراث فرهنگی و علمی و ذخایر زبانی ما، در شبه قارّة هند پدید آمده است و با وجود مطالعات و تحقیقات فراوان بر روی این میراث کلان و گران، هنوز بسیاری از آثار و مآثر ایرانی و اسلامی، در این جغرافیای کهن و گستره فراخ‌دامنِ زبان پارسی، معرّفی نشده و ناشناخته مانده است. هنوز ما، به تهیه فهرستواره‌ای جامع از آثار فارسی موجود در کتابخانه‌ها، موزه‌ها، مراکز دولتی و خصوصی شبه قاره، توفیق نیافته‌ایم و از کمیت و کیفیتِ این آثار، دقیقاً اطلاع نداریم، امّا بر ما مُبرهن و روشن است که تدوین و تألیف تاریخ فرهنگی کشور ما، بویژه تاریخ زبان فارسی، بدون بررسی و مطالعة فراگیر آثار پارسیِ موجود در شبه قاره، ناقص خواهد بود و به زنجیره اتمام نخواهد پیوست.
کتابخانه مجلس شورای، بنابر مأموریت‌های فرهنگی و پژوهشی خود، به احیا و انتشار میراث فارسی شبه‌قاره پرداخته، و تقریباً 30 اثر ارزشمند را در اختیار محقّقان و مشتاقان گذاشته است. امیدواریم با بهبود امکانات مالی، کتابخانه مجلس بتواند درآینده نیز، همچنان به احیاء و انتشار ذخایر زبان فارسی در شبه قارّه بپردازد.
مشخصات این شماره
گنجینه بهارستان (تاریخ 4 ـ تاریخ شبه قارّة هند)، به کوشش دکتر محمّدمهدی توسلی؛ دبیر مجموعه گنجینة بهارستان، جناب آقای بهروز ایمانی؛ شماره انتشار: 441؛ تعداد صفحات: 777 صفحه؛ چاپ اول: 1396؛ شمارگان:1000؛ بها: 400000 ریال
گزارش از فاطمه بوجار