0.0 (0)

اسناد ایرانی: تاریخ اجتماعی ایران و توران از سده دهم تا چهاردهم هجری  

کتاب «اسناد ایرانی: تاریخ اجتماعی ایران و توران از سده دهم تا چهاردهم هجری» ویرایش و گردآوری کندو نوبوآکی؛ ترجمه علی آخشینی، انتشارات مشهد: بنیاد پژوهشهای اسلامی ؛ 314 ص.؛ نوبت اول چاپ 1396؛ شمارگان 500 نسخه وزیری، قیمت 14000 تومان روانه بازار گردید.

کندو نوبوآکی دانشیار موسسه پژوهشی زبان­‌ها و فرهنگ­‌های آسیا و آفریقا از داتشگاه مطالعات خارجی ژاپن، مقاله­‌هایی از چند پژوهشگر ایرانی، آلمانی و ژاپنی که اسناد ایرانی را بررسی کرده‌اند گردآوری می­‌کند که حاصل تلاش وی تدوین کتابی است بنام اسناد ایرانی .

پس از دوره مغول، زبان فارسی به زبان گفتاری رسمی در ایران، آسیای مرکزی و هندوستان تبدیل شد. در این دوره انبوهی از سندها درباره دولت و زندگی اجتماعی فراهم آمد، ولی در عین حال به منابع تاریخی ایرانی برخلاف سندهای عثمانی و عربی چندان توجهی نشده است.

این کتاب نخستین کتابی است که در آن از سندهای ایرانی به منزله منابع تاریخ اجتماعی در اوایل دوره جدید در ایران و آسیای مرکزی استفاده می­‌شود. در این پژوهش چهار عنصر متمایز سندها بررسی می­گردد که عبارتند از:

- نخست ابعاد صوری منابع وارسی می‌­شوند

-در بخش دوم کتاب بر منابع تازه کشف شده تاکید می­‌شود

-فراوان‌ترین سندهای این دوره- وقف‌نامه‌ها- تک تک مطالعه می‌­شوند

-روابط شهر و روستا بیان می­‌شود

تاکنون درک ما از جوامع تاریخی اسلامی و خاورمیانه بیشتر بر اساس سندهای عثمانی و عرب استوار بوده است بر عکس در این کتاب جامعه‌های تاریخی اسلامی را کانون توجه قرار داده است و با استفاده از انبوهی از سندها، شامل سندهای فروش، وقف­نامه‌ها، دفترهای ثبت مالیاتی و سندهای اهل تصوف، امتیاز پژوهشی مطالبی که تا کنون از آن ها غفلت شده است روشن می­سازد.

کتاب حاضر دارای چهار بخش و هشت فصل است. بخش اول، شامل فصل های 1 و 2 به ترتیب به تفسیر عبارات پایانی در سندهای وقفی آسیای مرکزی و نیز ابعاد صوری سندهای فروش می­پردازد.

بخش دوم، شامل فصل های سوم و چهارم به منابع تازه از جمله سندهای توجیه کننده آیین یسوی و به مجموعه‌هایی درباره تاریخ نگاری ایران در اواخر دوره صفویان از جمله مجموعه میرزا معینا می پردازد.

بخش سوم شامل فصل‌های پنجم و ششم درباره وقف­‌ها، یکی وقف چخماق شامی در یزد و دیگری وقف استاد عباس در تهران دوره قاجار است.

بخش چهارم شامل فصل‌های هفتم و هشتم ابتدا به بررسی نظام آبیاری از خلال سندهای ایران دوره قاجار و سپس در قالب مطالعه موردی الگوهای سکونتگاه در استان همدان، به مطالعه روابط شهری- روستایی در ایران اوایل سده هیجدهم میلادی می­‌پردازد.

کتاب فوق الذکر با شماره بازیابی 582733 در کتابخانه مجلس موجود می­‌باشد در اختیار محققین و پژوهشگران و علاقمندان قرار می­‌گیرد.

مریم نوری کارشناس روابط عمومی و امور بین‌­الملل