دنیای کتاب
[1399/09/30]
کتاب جامع التمثیل
کتاب جامع التمثیل (تحریر اصیل) به نگارش محمد علی حبله رودی؛ به کوشش محمدعلی اجتهادیان؛ تصحیح و تحقیق: محمدعلی اجتهادیان انتشارات دکتر محمود افشار با همکاری انتشارات سخن؛ صدو دوازده صفحه مقدماتی، 598ص.:؛ ؛ نوبت اول چاپ : سال 1399 ؛ شمارگان 1100 نسخه با قیمت 150000 تومان روانه بازار گردید.
حبله رودی این کتاب را به تاریخ هزار و پنجاه و چهار هجری تالیف کرده است که به حساب جمل برابر است با آیه ان المتقین فی مقام امین.
جامعالتمثیل مجموعهای است از امثال و حکایات و مواعظی که محمدعلی حبلهرودی،در سده یازدهم در هند جمعآوری کرده است.
در این کتاب بسیاری از جنبههای فرهنگ و عقاید مردمان آن دوران به چشم میآید.جامعالتمثیل-که طی سالهای متمادی کتابی پرخواننده و مقبول طبع عامه مردم بوده و در دیده آنان از مهمترین کتب در موعظه و اخلاق به شمار میآمده است-به روزگاران،دچار تغییرات فراوان شده است. چاپ حاضر از روی نسخهای است که به گمان مصحح،نزدیکترین صورت به تالیف حبلهرودی است.
جامع التمثیل بر اساس حروف الفبای عربی 28 فصل دارد که 3 فصل از آن شامل دو حرف است؛ یعنی حروف "ب، پ" و"ج،چ" و "ک، گ" در یک فصل آمده اند.
در ابتدای هر فصل، امثال آن حرف آمده است. این امثال بر اساس حروف الفبا تنظیم نشده اند مثلاً حرف خ با مثل هایی شروع میشود که ابتدای آنها کلمه "خدا" است و امثالی که با کلمه خانه شروع میشوند پس از آن آمده اند. البته مولف کوشیده است تا امثالی را که با یک کلمه مشترک شروع میشوند را در کنار هم بیاورد.
بعضی از امثال به صورت شعر (بیت یا مصرع) هستند . امثالی هم که به صورت شعر نیستند غالباً وزن و قافیه ای که مختص امثال است دارند (مثلاً: خانه نارفته و کدبانو رفته). ضمناً امثال هر فصل با مثلی منظوم آغاز میشود.
برای ضرب المثل ها نیز معمولاً توضیحی نیامده ولی برای بعضی کنایات (مثل دامن کشیدن) در اصطلاحات (مثل داو خواستن) معنی و گاه شاهدی به شعر آورده است.پس از امثال مولف ضرب المثلی را انتخاب کرده و یک یا چند حکایت مرتبط با آن مثل آورده است. بیشتر این حکایتها نیز از کتابهای جوامع الحکایات، انوار سهیلی و قره العین است.مولف درضمن حکایتها برای تاکید و اصطلاحاً جاانداختن مطلب از آیات، احادیث، اشعار و امثال نیز استفاده کرده است و غالباً پس از هر حکایت از آن نتیجه گیری میکند و پیام و پند آن را نیز بازگو میکند و به موعظه میپردازد و باز برای تاکید از آیات ، احادث و امثال استفاده میکند.
امید است این کتاب مورد استفاده و بهره مندی محققین ، پژوهشگران قرار گیرد.
کتاب حاضر با شماره بازیابی 597681 در کتابخانه مجلس موجود و قابل دسترسی محققین و پژوهشگران گرامی می باشد
مریم نوری کارشناس روابط عمومی و امور بینالملل