تشریح نقش کتابخانه‌ها در ارکان و مفاهیم توسعه پایدار؛
[1398/05/06]
کتابخانه‌ها و «مفاهیم اهداف توسعه پایدار: پایداری»
این یادداشت، ترجمه‌ای بر صفحه‌ای از وبلاگ ایفلااست که تلاش میکند مفهوم «پایداری» [۱]را شفاف‌سازی کند و نقش کتابخانه‌ها را در ارکان و مفاهیم توسعه پایدار، تشریح نماید.
عبارت «اهداف توسعه پایدار[۲]»، بر بحث و گفتگو درباره برنامه۲۰۳۰، به‌صورت آشکار یا مبهم، دلالت میکند. قطعاً توافق مشترک در رابطه با معانی این کلمات، به دولت‌ها و افراد دیگر که با یکدیگر در راهروها و اتاقهای دیدار سازمان ملل در تعامل و گفتگو هستند، نیز کمک میکند. یک وظیفه اصلی و کلیدی برای کتابخانه ها، برای پشتیبانی کردن از اهداف توسعه پایدار، ملحق شدن به انجمن باهدف آشنایی با این اصطلاحات و استفاده از آن‌ها است.در این یادداشت، تمرکز بر اصطلاح « پایداری» است. شاید این اصطلاح یکی از اصلی ترین و مرکزی ترین ایده ها در پشت برنامه ۲۰۳۰ باشد، حداقل به همان میزان که به نام اهداف توسعه پایدار معرفی‌شده است نه کمتر و نه بیشتر. جای این سؤال وجود دارد که آیا این اصطلاح در زندگی روزانه ما نیز به‌عنوان یک فعالیت خاص پایدار یا یک استراتژی درسازمان ها و مؤسسات مان به کار میرود؟
واژه پایداری به‌صورت ویژه در بافت و بستر سازمان ملل تنظیم شده است. پیش از این در سال ۱۹۹۲ در اجلاس Rio Earth، گزارش Brundtland فصل جدیدی از تفکر در رابطه با توسعه در سطح جهانی را گشود. این تفکر نه‌تنها از اقدامات زیست‌محیطی درس‌هایی گرفت، بلکه روشهای جدید تفکر در رابطه باسیاست‌های اقتصادی و اجتماعی را نیز کسب کرد. قرار گرفتن این تفکرات کنار هم، شیوهای برای زندگی امروزه معرفی شد که نمیخواهد توانایی نسل های آینده را در انجام کارهای مشابه باکارهای ما به خطر بیندازد یا محدود کند.
در این ایده، سه رکن توسعه پایدار ، وجود دارد. این سه رکن، عبارت‌اند از ارکان محیطی، اقتصادی، و اجتماعی. در رکن محیطی تمرکز بر این است که آیا منابع کافی باقی گذاشته ایم، منظور منابع طبیعی یا چیزهایی مثل هوا یا آب‌وهوای مطلوب برای نسل آینده است. در رکن اقتصاد پرسیده میشود که آیا ما اقتصاد خود را از رفاه اقتصادی به زیان سوق میدهیم؟ در رکن اجتماعی نیز نگرانی بر این است که آیا شرایط در این جامعه برای تضمین انسجام و پیوستگی، کافی است.
بسیار مهم است که به تفاوت بین پایداری و توسعه پایدار توجه کنیم. بعضی گفتگوها، بیان می کنند که احتمالاً پایداری نیاز داردکه به دنبال توسعه به وجود آید (برای مثال رشد). ولی دیگر گفتمان ها از توسعه در این بافت به معنی مجموعه عظیمی از سیاست‌ها و فعالیت هایی یاد میکنند که به‌وسیله دولت ها و بقیه انجمن ها که میتواند پایداری را تحت تأثیر قرار دهد، به کار گرفته میشود. سؤال اینجاست که چگونه این مفهوم در مورد کتابخان هها به کار میرود؟این یادداشت نشان میدهد که چگونه کتابخانه ها در بحث پایداری در این سه بعد مشارکت می کنند.
کتابخانه‌ها و توسعه اقتصادی
امروزه نگرانی های زیادی درباره اینکه آیا میتوانیم انتظار رشد دائمی در درآمد هر شخص، مخصوصاً با این جمعیت در حال افزایش داشته باشیم وجود دارد، حتی اگر این میزان رشد، مطلوب باشد. هنوز برای کشورهایی که تعداد زیادی از مردمان شان همچنان در فقر و تنگدستی هستند ایده عدم توجه به رشد و چیزی که دسترسی به آموزش و مراقبت‌های بهداشتی را ممکن میسازد، بی معنا و پوچ است. خوشبختانه عامل کلیدی و مهم در پیشینه رشد، بهره وری است. چگونه میتوانیم از منابعی( زحمات و کوشش انسانی و منابع فیزیکی) که از قبل داریم استفاده بیشتری کنیم؟ این فزونی ها درنتیجه پیدا کردن راه های کارآمد جدید برای انجام کارها hsj که به‌صورت خلاصه و کوتاه، «نوآوری» نامیده میشود.
این همان حوزهای است که کتابخانه ها در مورد آن حرفی برای گفتن دارند. دسترسی فراهم‌شده به‌وسیله کتابخانه ها به پژوهشها و منابع دیگر میتواند ایجاد انگیزه نماید و از پژوهش حمایت کند. راهکارها و تلاش‌های جدید، برای اتصال مجموعه‌ها و همچنین روشهای جدید استفاده از آن‌ها، نویددهنده دانش بیشتر است. نتیجه آن، تولیدات جدید، فرایندها و روشهای انجام کارهایی است که به مردم اجازه تولید و کسب چیزهای بیشتر را میدهد. بدون کتابخانه‌ها، پژوهش ضعیف‌تر است. درنتیجه، توسعه اقتصادی پایدار به‌شدت بر کتابخانه‌ها تکیه میکند.
کتابخانه و توسعه اجتماعی
توسعه اجتماعی مسئله‌ای برای حفظ انسجام است که همچنین به‌عنوان کلیدی برای ارتقا همکاری و رفاه و آسایش در نظر گرفته میشود. جوامعی که به‌شدت نابرابر هستند و همچنین آن جوامعی که در انتهای اشتباه این مقیاس قرار دارند، از جوامع آن‌سوی این طیف اظهار تنفر میکنند و خشمگین‌اند، و به همین دلیل ، خطر از دست دادن توسعه اجتماعی را دارند. همچنین، جوامعی که نسبت به ریسک کردن و تغییر، کم‌طاقت و متعصب هستند، بحران ایجاد میکنند و فرصتها را برای تازه‌سازی و تغییر از دست میدهند.
هر دو برابری (در ارائه خدمت) و تساوی (در نتایج به‌دست‌آمده) به فراهم آوری توسعه اجتماعی کمک میکنند. این دو تضمین میکنند که هر فردی امکان پیشرفت در جامعه را دارد و در ایجاد شبکه روابط و ارتباطات، احساس اطمینان میکند و باعث نمیشوند که افراد احساس در تله افتادن را پیدا کنند. کتابخانه‌ها در یکی از قوی ترین روشها، از طریق فراهم آوری دسترسی به اطلاعات به توسعه اجتماعی کمک میکنند. این روش امکاناتی را برای یادگیری و بدست آوردن اطلاعات فراهم میکند، و تصمیمات بهتری درباره موضوعاتی مثل سلامتی یا کشاورزی می گیرند. بخصوص در زمانی که شکاف اطلاعاتی و یا خطر شکاف توسعه ای وجود دارد. کتابخانه نه‌تنها، در بیشتر مکانها، خدمات رایگانی را به افراد در منطقه ارائه میدهند، بلکه همچنین اختیارات ویژهای برای توجه و کمک به افرادی که کمک به آن‌ها دشوار است، دارند. از این طریق، هیچ‌کس احساس محرومیت یا عدم امکان یادگیری و پیشرفت نمی‌کند، علیرغم چالشه ای اولیه ای که ممکن است با آن مواجه شده باشند.
کتابخانه و توسعه زیست محیطی
برخلاف بقیه بخش‌ها، خوشبختانه کتابخانه‌ها در گروه تولیدکنندگان گاز دی اکسید کربن یا گازهای دیگر قرار نگرفته اند. اگرچه، نقش دوجانبه ای در بهبود پایداری زیست محیطی دارند. اولین نقش که قبلاً هم ذکرشده است، نقش کتابخانه ها در حمایت از پژوهش است. علاوه بر این، همان‌طور که مشاهده میکنیم برای کمک کردن به کشاورزان، تولیدکنندگان و انتقال دهندگان و دیگران، راه‌های جدیدی برای انجام کارها پیدا میکنند که خودِ این روند به‌طور قابل‌توجهی کمک کننده و تأثیرگذار خواهد بود.
کتابخانه ها همچنین به‌عنوان یک الگو عمل میکنند. جایزه کتابخانه سبز ایفلا [۳]با همکاری گروه علاقه مندی های خاص درباره محیط زیست، پایداری و کتابخانه ها در ایفلا [۴]نمونه های بزرگی را یادآوری میکند. حتی اخیراً، تعیین یک طرفدار محیط زیست ساکن[۵]، در کتابخانه های عمومی تورنتو نشان میدهد چه میزان توجه و اهمیت به صورت داخلی ایجادشده است. آنچه ما نیاز داریم فقط به اشتراک گذاری این نقش مؤثر با خارج از کتابخانه است. همان گروه همچنین در حال برنامه ریزی طرحهای بیشتری برای آینده درباره آموزش پایداری در کنگره جهانی کتابداری و اطلاع رسانی ۲۰۱۸[۶] است. بنابراین، پایداری، زمانی که از کتابخانه‌ها حمایت کند، اصطلاحی مفید برای پرورش دادن است. هر دو در شرایطی در نظر گرفته میشود که کتابخانه‌ها چگونه آن را اجرا کنند و همچنین در این حوزه، چگونه به‌عنوان یک الگو و آموزش دهنده با دیگران برخورد کنند.
________________________________________________
[1]sustainability
[2] SDGs
[3] Green Library Award
[4] IFLA Special Interest Group on Environment, Sustainability and Libraries
[5] environmentalist in residence
[6] ۲۰۱۸ World Library and Information Congress
منبع: لیزنا/ فاطمه ابوالفتحی