اثر هفته
[1399/02/14]
کاسه آلتو
میثم رضایی مهوار- کارشناس موزه‌داری
کاسه آلتو
اثر آلوار آلتو- ساخت Iittala
کریستال، 72 * 155 میلیمتر
اهدایی از کشور فنلاند، دهه 1380 شمسی
شماره 978 موزه مجلس شورای اسلامی
یکی از اشیاء مجموعه آثار اهدایی خارجی موزه مجلس که در دهه 80 شمسی از بخش‌های مختلف مجلس شورای اسلامی وارد موزه شده‌اند، کاسه بلورین شفافی به رنگ آبی است که در هنگام ورود آن به موزه، اطلاعات و مشخصاتی به همراه نداشت، اما تصادفاً در حین مطالعه آثار طراحی معمار بزرگ قرن بیستم آلوار آلتو، مشخص شد که این ظرف از مشهورترین نمونه‌های طراحی اوست، و بدین ترتیب مسجل شد که این اثر از سوی کشور فنلاند به مجلس شورای اسلامی هدیه شده است. این ظرف از مجموعه‌ای از ظروف شیشه ایست که با نام ظروف آلتو ( Aalto در فنلاندی به معنی موج است) یا ساووی (Savoy نام رستورانی که این ظروف برای طراحی داخلی آنجا ساخته شدند) مشهور شده‌اند.
هوگو آلوار هنریک آلتو به فنلاندی ( Hugo Alvar Henrik Aalto ) متولد 1898 از پیشگامان معماری مدرن بود. که نمونه‌های طراحی صنعتی و مبلمان وی نیز از شهرت جهانی برخوردارند و از بهترین نمونه‌های هنر مدرن محسوب می گردند.
آلوار آلتو با الهام از مناظر بومی فنلاندی، طراحی ساده این ظرف را برای تولید آثار دکوراسیون داخلی به صورت ترکیب مجسمه‌سازی و هنرهای کاربردی ارائه نمود. وقتی آلتو طرح این ظرف را برای کارخانه Iittala معرفی نمود، برنده نمایشگاه جهانی پاریس در سال 1937 شد که از دهه‌های بعد آن، این طرح به نمادی ماندگار از طراحی داخلی اسکاندیناوی و فرهنگ فنلاندی تبدیل شده است. همچنین نشان بنیاد و موزه آلوار آلتو نیز از طرح همین ظرف گرفته شده است.
خطوط شکننده و باریک در گلدان‌ها و ظروف آلتو را اغلب نمایانگر چشم انداز‌های فنلاندی با دریاچه‌های فراوان آن دانسته‌اند و یا خطوط مقطع بریده شده از پایه درختان جنگل‌های فنلاند را به عنوان منبع الهام‌بخش در این طراحی نام برده‌اند. اما این نکته حائز اهمیت است که تاثیرات دنیای نقاشی و مجسمه‌سازی انتزاعی مدرنیستی از دهه 1920 میلادی و تولد اصلی زبان جدید معماری مدرن و طراحی مدرنیستی و جهان رسمی هنر انتزاعی پساکوبیست بود که در طرح‌ها و اشکال ظروف آلتو دیده می‌شود و در آثار مدرنیست‌های ارگانیک دیگری مانند هانس آرپ، خوان میرو و... نیز یافت می‌شود.
آلوارآلتو در طول 5 دهه فعالیت پربار خود حدود 500 طراحی معماری را انجام داد، سطوح مواج و منحنی که در طراحی ظروف و مبلمان وی نیز دیده می‌شود از ویژگی‌های موجود در معماری اوست، آثار ارزشمند معماری وی در بسیاری از شهرهای اروپا و امریکا بنا شده‌اند و از مهمترین ساختمان‌های او در هلسینکی می‌توان به ساختمان دانشگاه آلتو، ساختمان دفتر رائو تاتالو، ساختمان مرکز فرهنگی، ساختمان مرکز کنفرانس فنلاند و تالار کنسرت اشاره نمود، همچنین در ارتباط با ایران، از پروژه‌های مهمی که آلوار آلتو به طراحی آن پرداخت، طراحی موزه هنرهای معاصر شیراز بین سال‌های 1969تا 1973 بود که این طرح هرگز به مرحله ساخت نرسید . آلوارآلتو در 1976 در هلسینکی درگذشت .
طراحی‌های اصلی ظروف آلتو، آلوار آلتو 1936. موزه آلتو.
ظروف شیشه‌ای آلتو در نمایشگاه جهانی پاریس در سال 1937 اثر آلوار آلتو.
ظروف شیشه‌ای آلتو که همچنان در کارخانه Iittala تولید می‌شوند.