گزیدهای از منابع دیداری مرکز اسناد کتابخانه مجلس؛
[1398/08/14]
پیوند با گذشته از طریق صداها و تصویر
شقایق غنیان (کارشناس اسناد کتابخانه مجلس)
آرشیوهای شنیداری-دیداری داستان زندگی و فرهنگ مردم از سراسر جهان را برای ما بازگو میکنند. آنها نمایانگر میراثی بسیار با ارزش هستند که حافظۀ جمعی ما را ثبت کرده تنوع فرهنگی، اجتماعی و زبانی جوامع انسانی را بازتاب میدهند. آرشیوهای شنیداری-دیداری به ما کمک میکنند جهانی را که همگی در آن سهیم هستیم بهتر درک کنیم. حفظ و نگهداری این میراث و اطمینان از دسترسپذیر بودن آن برای همگان و نسلهای آینده یکی از اهداف حیاتی برای تمام نهادهای مسئول و عموم مردم است.
به گزارش روابط عمومی و امور بینالملل کتابخنه مجلس، 27 اکتبر برابر با پنجم آبان ماه روز جهانی میراث شنیداری-دیداری بود. این روز مصادف با تاریخ تصویب سند "توصیههایی برای حفاظت و نگهداری از تصاویر متحرک" توسط بیست و یکمین مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال 1980 میلادی است. روز جهانی میراث شنیداری-دیداری فرصتی برای افزایش آگاهی عمومی دربارۀ اهمیت اسناد شنیداری-دیداری است. همچنین کشورهای عضو یونسکو به همین مناسبت میتوانند عملکرد خود را در زمینۀ اجرای توصیههای 2015 برای حفظ و دسترسپذیری به میراث مستند، از جمله در قالب دیجیتال، مورد ارزیابی قرار دهند.
موضوع سال 2019 روز جهانی میراث شنیداری دیداری "پیوند با گذشته از طریق صداها و تصاویر" است.
تاریخ جمعی ما اغلب در فیلمها، نوارهای صوتی و ویدیو یا قالبهای دیجیتالی ثبت و ضبط شده و از این طریق است که ما میتوانیم دربارۀ گذشته آگاه شده و تاریخ خود را با نسلهای آینده به اشتراک بگذاریم. این اسناد به به عنوان حافظۀ ما عمل کرده و داستانهایی را نقل میکنند که میراث فرهنگی ما هستند. به پاس تلاشهای هزاران آرشیویست، کتابدار و متولی حفاظت از این مجموعههای ارزشمند در جهان، روز جهانی میراث شنیداری-دیداری بار دیگر زحمات و تخصص این افراد را گرامی میدارد. بدون دانش و تلاشی که برای حفاظت، دیجیتالسازی و دسترسپذیری اسناد شنیداری- دیداری مورد نیاز است، بخش بزرگی از میراث فرهنگی ما ناپدید شده و برای همیشه از میان خواهد رفت.

در ایران نیز به همت کمیتۀ ملی حافظۀ جهانی یونسکو، در تاریخ 14 آبان ماه برنامۀ گرامیداشتی به مناسبت روز جهانی میراث شنیداری-دیداری در سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران برگزار میگردد.

واحد شنیداری-دیداری مرکز اسناد کتابخانه مجلس شورای اسلامی که در سال 1377 تاسیس شده است، در بردارنده منابع غنی و منحصر به فرد شنیداری و دیداری از دوران مشروطیت و قاجار، ادوار مختلف تاریخ پارلمان در ایران، رجال، نمایندگان و شخصیتهای سیاسی، مکانها و ابنیه، و بسیاری از رویدادهای مرتبط با تحولات اجتماعی و سیاسی یک قرن اخیر در ایران است:
- عکسهای تاریخی: شامل عکسهای قاجاریه، مجلس شورای ملی، مجلس سنا، مجلس شورای اسلامی و مجموعههای متفرقه از دوران پهلوی اول و دوم.
- مجموعۀ دیجیتالی عکس و فیلم علمای شیعه: شامل بیش از 100 هزار قطعه عکس کمیاب از علمای شیعه و بیش از 11 هزار فایل فیلم و سخنرانی
- نقشههای تاریخی: نقشههای تاریخی ایران و جهان، برخی املاک فرمانفرماییان و...
- پوسترها: شامل مجموعهای نفیس از پوسترهای دوران انقلاب اسلامی، فیلمها و نمایشها، پوسترهای انتخاباتی و...
- نوارهای مغناطیسی (کاست، ویدیو، نوار ریل و...)
بخشی از منابع ارزشمند این آرشیو تاریخی هستند، که امکان دسترسی و استفاده از آنها برای کلیۀ محققان و مراجعان مرکز اسناد امکانپذیر میباشد. به مناسبت روز جهانی میراث شنیداری-دیداری نمونههایی از عکسهای تاریخی این آرشیو به اشتراک گذاشته میشود.
.jpg)
سردر مجلس شورای ملی
.jpg)
هیئت رئیسه دوره چهارم تقنینیه مجلس شورای ملی
مسجد شاه طهران در موقع موعظه سیدجمالالدین مرحوم
بازدید دکتر رابیند رانات تاگور و دینشاه جیجی بای ایرانی از کتابخانه مجلس (سال 1311)
گنبد مطهر حضرت اما رضا (ع)
عمارت عشرتآباد نزدیک طهران
جشن مشروطیت در مجلس شورای ملی