گزارشی از مرکز اسناد کتابخانه مجلس؛
[1398/05/19]
معرفی گزیدهای از اسناد سازمان ملل کتابخانه مجلس شورای اسلامی (بخش هجدهم)
تهیه و تنظیم: شقایق غنیان (کارشناس اشاعه و اطلاعرسانی اسناد کتابخانه مجلس)
کتابخانۀ مجلس به عنوان کتابخانۀ واسپاری سازمان ملل متحد، از ماه مه سال 1948، انتشارات و اسناد این سازمان را دریافت میکند و تنها مرکزی در ایران است که منابع را به سه زبان رسمی انگلیسی، عربی و فرانسه در اختیار دارد.
بخش اسناد سازمان ملل مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی، تلاش میکند تا جدیدترین گزارشها و انتشارات سازمان ملل متحد را از طریق وبسایت کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی معرفی نموده، در اختیار مخاطبان و پژوهشگران قرار دهد. بخش پیشین این معرفیها را میتوانید در بخش هفدهم بخوانید.
گزارش توسعۀ جهانی 2019: ماهیت در حال تغییر کار
بانک جهانی (2019) The World Bank
در دورانی که اقتصاد جهانی در حال رشد بوده و نرخ فقر به پایینترین میزان خود در تاریخ مضبوط رسیده، ساده است که احساس رضایت کرده و چالشهای فراگیر را نادیده بگیریم. یکی از بحرانیترین این چالشها، آینده کار در جهان است که موضوع گزارش توسعۀ جهانی 2019 بانک جهانی قرار گرفته است.
این اندیشه که «ماشینها آمدهاند تا کار ما را بگیرند» یکی از نگرانیهایی است که برای صدها سال- حداقل از زمان وقوع موج صنعتی شدن در اوایل قرن هجدهم- وجود داشته است؛ پدیدهای که سبب افزایش بهرهوری شده اما در عین حال ترس از بیکاری هزاران کارگر را بهوجود آورده است. پیشرفتهای فناوری و اختراعات سبب مشکلات و تخریبهایی شدهاند، اما رفاه و کامیابی که ایجاد کردهاند بیش از تخریب و ضرر بوده است. با این حال امروزه نیز با افزایش سرعت ظهور اختراعات و فناوریهای نوینی که تمام جنبههای زندگی ما را تحت تاثیر قرار میدهند، موج جدیدی از بی اعتمادی در جوامع انسانی شکل گرفته است.
ما میدانیم که روباتها هزاران وظیفۀ روزمره را بر عهده گرفته و بسیاری از مشاغلی که نیازمند به مهارتهای سطح پایین هستند در اقتصادهای پیشرفته و کشورهای در حال توسعه رو به منسوخ شدن میروند. همزمان فناوری فرصتهای جدیدی ایجاد کرده، راه را برای مشاغل جدید و تغییریافته باز کرده، بهرهوری را افزایش داده و ارائۀ خدمات عمومی را بهبود میبخشد. وقتی دامنۀ چالشهای پیش رو برای کسب آمادگی برای مشاغل آینده را در نظر میگیریم، مهم است که بدانیم بسیاری از کودکانی که اکنون در مدارس ابتدایی مشغول تحصیل هستند، در آینده به عنوان بزرگسال در مشاغلی فعالیت خواهند کرد که امروزه وجود ندارند.
به همین دلیل است که این گزارش بر اولویت سرمایۀ انسانی تکیه دارد تا به چالشی بپردازد که به معنای دقیق کلمه در برابر راهکارهای ساده و تجویزی مقاومت میکند. بسیاری از مشاغل امروزی و تعداد بسیار بیشتری در آینده به مهارتهای ویژهای نیاز خواهند داشت – ترکیبی از دانش فناوری، حل مسئله و تفکر انتقادی- در کنار مهارتهای نرم مانند پشتکار، همکاری و همدلی. دورۀ ماندن در یک شغل یا یک شرکت برای دههها، در حال رنگ باختن است. در اقتصاد گیگ یا کارهای (gig economy) محتمل است که نیروی کار پروژههای کاری موقت متعددی را در طول دوران کاری خود تجربه کنند که به معنای یادگیری و روزآمدسازی مادامالعمر تواناییها و مهارتهاست.
نوآوریها روندی رو به شتاب خواهند داشت، اما کشورهای درحال توسعه باید اقدامات فوری اتخاذ کنند تا اطمینان حاصل شود که میتوانند در اقتصاد آینده توانایی رقابت داشته باشند. آنها باید به سرعت بر نیروی انسانی خود به ویژه در بخش بهداشت و آموزش که پایههای سازندۀ سرمایۀ انسانی هستند تمرکز کنند تا از مزایای فناوری بهرهمند شده و اثرات نامطلوب آن را خنثی کنند. اما هم اکنون بسیاری از کشورها این سرمایهگذاری ضروری را در دستور کار خود قرار ندادهاند.
پروژۀ سرمایۀ انسانی بانک جهانی در پی رفع این مشکل است. این مطالعه شاخصهای جدید سرمایۀ انسانی را معرفی میکند که نتایج بیتوجهی به سرمایهگذاری در نیروی انسانی را به قیمت از دست رفتن بهرهوری برای نسل آیندۀ نیروی کار نشان دهد. تحلیلها حاکی از آن است که در کشورهایی که کمترین سرمایهگذاری انسانی را در دنیای امروز دارند، نیروی کار در آینده تنها یک سوم تا نیمی از بهرهوری ممکن را در مقایسه با شرایط بهرهمندی مناسب و کامل این نیروها از سلامت و آموزش با کیفیت خواهند داشت.
سازگاری با ماهیت در حال تغییر کار نیاز به بازنگری در قراردادهای اجتماعی نیز دارد. ما به روشهای نوین برای سرمایهگذاری بر شهروندان جامعه و حمایت از آنها بدون توجه به شرایط کاری و استخدامی نیاز داریم. با این حال هنوز از هر 5 نفر در کشورهای در حال توسعه، 4 نفر هرگز زندگی تحت سیستمهای حمایت اجتماعی را تجربه نکردهاند. در حال حاضر دو میلیارد نفر در جهان در بخش غیر رسمی و حفاظت نشده مشغول به کار هستند که فاقد دستمزدهای ثابت، شبکههای حفاظت اجتماعی یا مزایای آموزشی است و الگوهای نوین کار این بحران را که همزمان با نوآوریهای اخیر به وجود آمده است دامن میزنند.
این گزارش دولتها را برای مراقبت بهتر از شهروندان به چالش کشیده و به ایجاد سطحی حداقلی از حفاظت اجتماعی در جهان فرا میخواند. این موضوع از طریق انجام اصلاحات درست، نظیر پایان دادن به سوبسیدهای بینتیجه، بهبود قوانین بازار کار و بازنگری در سیاستهای مالیاتی امکانپذیر است. سرمایهگذاری در نیروی انسانی نباید فقط دغدغۀ وزارتخانههای بهداشت و آموزش باشد، بلکه باید به اولویت سران کشور و وزارت امور اقتصادی و مالی نیز تبدیل شود. پروژۀ سرمایۀ انسانی شواهد و اطلاعات را مستقیماً در برابر تصمیمگیرندگان کشورها قرار میدهد و نادیده گرفتن این شاخصها امری دشوار خواهد بود.
گزارش توسعۀ جهانی سال 2019 از نظر شفافیت بینظیر است. برای نخستین باز از زمان آغاز به انتشار این نشریه در سال 1978، نسخهای پیشنویسی از آن هر هفته به صورت آنلاین منتشر شد. برای بیش از 7 ماه این گزارش از هزاران اظهارنظر و ایدههایی از فعالان عرصۀ توسعه، مقامات دولت، دانشگاهیان و مخاطبانی از سراسر جهان بهره برده است.
سرفصلهای اصلی این گزارش عبارتند از:
بررسی اجمالی
- تغییر در ماهیت کار
- دولتها چه میتوانند بکنند
- ساختار این مطالعه
1. ماهیت در حال تغییر کار
- فناوری ایجاد شغل میکند
- مشاغل چگونه در حال تغییر هستند
- یک مدل ساده از تغییرات مشاغل
2. ماهیت در حال تغییر شرکتها
- شرکتهای فوق ستاره
- بازارهای رقابتی
- مالیات گریزی
3. ساختن سرمایۀ انسانی
- چرا لازم است دولتها دخالت کنند
- چرا ارزیابیها کمک میکنند
- پروژۀ سرمایۀ انسانی
4. یادگیری مادامالعمر
- یادگیری در اوایل دوران کودکی
- آموزش دانشگاهی
- آموزش بزرگسالان خارج از محیط کار
5. بازگشت به کار
- کار غیررسمی
- زنان شاغل
- کار در بخش کشاورزی
6. تقویت حفاظت اجتماعی
- مددکاری اجتماعی
- بیمۀ اجتماعی
- قوانین و مقررات کار
7. ایدههایی برای ادغام اجتماعی
- یک "برنامۀ اقتصادی جدید" جهانی
- ایجاد یک قرارداد اجتماعی جدید
- سرمایهگذاری در ادغام اجتماعی
.jpg)
متن کامل این گزارش به پیوست قابل مطالعه است.