5.0 (1)

دورنمای میدان بهارستان  

اسدالله حسینی، 1291 هجری شمسی ، رنگ و روغن روی بوم، 87*116سانتیمتر، شماره 111، موزه مجلس شورای اسلامی. 

از آثار شاخص موجود در موزه مجلس، تابلو نقاشی دورنمای میدان بهارستان با رقم «اسدالله الحسینی نقاشباشی 1329» است که از دید موضوعی در هر دو گروه مجموعه یادمان‌های تاریخی و مجموعه هنری موزه قرار می­‌گیرد و با توجه به اینکه موقعیت قدیم میدان بهارستان و ساختمان مجلس شورای ملی را به تصویر می­‌کشد، اهمیت ویژه‌ای یافته است. این تابلو که در اثر گذر زمان آسیب‌های اساسی دیده بود، در سال 1395 توسط استاد حمید ملکیان مورد مرمت و احیاء قرار گرفت و اکنون در راهرو ورودی موزه مجلس به نمایش در آمده است و در سنوگرافی محتوایی جدید موزه قرار است جایگاه ویژه‌ای برای نمایش آن لحاظ گردد.
این اثر که وضعیت تاریخی و شکل قدیم میدان بهارستان را با بناهای شمال و جنوب آن، گنبد و مناره‌های مسجد سپهسالار (سمت راست)، عمارت تاریخی بهارستان(مجلس شورای ملی) و سردر آن را ترسیم نموده، متعلق به سال 1290 هجری شمسی است و به شیوه متاخر قاجار نقاشی شده و بیشتر متاثر از آثار نقاش بزرگ عهد ناصری، محمودخان ملک الشعرا در ترسیم بناها و خیابان ها بوده تا اینکه بخواهد از شیوه کمال الملک پیروی کند. با وجود اشکالاتی که در پرسپکتیو بناها و پیکره‌های این اثر مشهود است لیکن اثری ارزنده با ارزش‌های زیباشناختی هنر دوره قاجار و سندی تاریخی در معرفی تهران قدیم و شهرسازی آن شناخته می شود.
در آثار شناسایی شده از نقاش این اثر رقم «اسدالله الحسینی نقاشباشی» دیده می شود، کریم‌زاده تبریزی که دو اثر از وی را شناسایی نموده (شکار اسبان وحشی به‌دست سیاه‌پوستان 1342ه.ق، مرد جوان نشسته روی صندلی و سیگار به‌دست1337 ه.ق) وی را نقاشی گمنام، متوسط و روغن‌کار معرفی کرده که لقب نقاشباشی را بدنبال نام خود اضافه نموده است. اما با توجه به اثر زیبای دیگری از وی با عنوان «احمد شاه و کابینه وزیران» (1291 ه.ش) که اکنون در گالری فریر و ساکلر واشنگتن نگهداری می‌­شود، عنوان نقاشباشی حقیقتاً برازنده اوست ( شکل 2) . همچنین یکی دیگر از دورنماسازی‌های این نقاش با عنوان « مظفرالدین شاه قاجار در فرنگ » در مجموعه خصوصی محمدصادق محفوظی موجود است.

میثم رضایی مهوار- کارشناس موزه داری

شکل 2  - اسدالله حسینی، 1291 هجری شمسی ، رنگ و روغن روی بوم، 210*149 سانتیمتر، گالری فریر واشنگتن