0.0 (0)

آبادانی عتبات عالیات در اداور مختلف تاریخ ایران  

تاریخ اماکن مذهبی در عراق و وجود پنج حرم ائمه اطهار و سایر یاران و  اولادشان در نجف، کربلا، کاظمین و سامرا، این کشور را مرکز زیارتی برای شیعیان قرار داده که با مهاجرت شخصیت‌ها و علماء برجسته ایرانی به نجف، کربلا، سامرا و کاظمین به تدریس علوم دینی و رسیدن به درجه اجتهاد و تحقیق منتهی می‌شد.
دوران ال بویه، صفویه و قاجار را می‌توان برجسته‌ترین دوران آبادانی و ساخت بارگاه و صحن برای حرم‌های حضرت امام حسین، حضرت امام علی، حضرت ابالفضل، حضرت امام موسی بن جعفر، جواد الائمه و امامین عسکریین علیهم السلام به شمار آورد که حکمرانان شیعه و پادشاهان ایرانی با اعزام بارزترین معماران و بناها به هنر کاشیکاری، آیینه‌کاری و تذهیب‌کاری روی آوردند و با ساخت ضریح و بارگاه، صحن و منازه و... آثار بی بدلیلی از هنر ایرانی برجای گذاشتند.
کینه دشمنان اهل بیت و تسلط قوم مغول و وحشیگری و کشتار شیعیان در بغداد و محدودیت دولت عثمانی‌ها بر زائران و ساکنان سامرا و کاظمین در عراق نیز نتوانسته از زیارت و توجه ایرانی‌ها و شاهان صفوی و قاجار به عتبات عالیات جلوگیری کرده و حاکمیت هزار ساله ایرانیان بر عتبات عالیات و خدمت بازسازی و آبادانی این اماکن اسلامی، و حوزه‌های علمیه و مدارس تربیتی تا به امروز امتداد دارد.
در اداوار حکمرانی ایرانیان بخصوص در دوران آل بویه، صفویه و قاجار با عزم  شاه اسماعیل صفوی، شاهزاده عباس میرزا و دوره ناصری آثار مهمی از توسعه عتبات و آبادانی صحن‌ها  برجای مانده است و کتبیه‌ها، چلچراغ‌ها، کاشی‌کاری‌ها، صحن‌سازی‌ها، ترمیم گنبد و مناره‌ها، ساخت ضریح و...از حکمرانی هزار ساله ایرانیان بر عتبات عالیات در عراق حکایت دارد که در فرصتی دیگر به آن خواهیم پرداخت و بدون شک بخش مهمی از هویت تاریخی سامرا، بغداد، نجف، کربلا، کاظمین و ... مرهون حضور ایرانیان بوده است که تاریخ ساخت شهر مدائن و آثار باستانی آن، مسجد براثا و بارگاه سلمان فارسی در عراق از جمله این آثار تاریخی می باشد.
قصه سفر زائران ایرانی به عتبات عالیات و اعزام جنازه به وادای السلام و کربلا بخشی از رسوم شیعیان ایرانی و محبان اهل بیت علیهم السلام از دیرباز بوده است که در دوران معاصر با فتوای میرزای شیرازی از سامرا در تحریم تنباکو و لغو امتیاز رویتر  توسط ناصرالدین شاه ، سامرا را در مبارزات استعماری برجسته کرد.
این خط سیر تاریخی در سده معاصر نیز تداوم داشته  که در مبحث دیگری پرداخته خواهد شد.

* تصویر حرم عسکریین: سال ١٣١٧ ق. موجود در منابع کتابخانه مجلس